Социјала

Стереотипи за време на пописот во Србија: Попишувачите ги прашуваат малолетните ромски деца дали се мажени или оженети

Ромското движење Опре Рома Србија, која беше активно вклучена во кампањата за пописот во Србија кој заврши на 31 октомври, во центарот за медиуми во Белград одржа прес конференција поради нивното незадоволство од штотуку завршениот попис на населението во Србија.
Според нив, овој како и предходните пописи Ромите беа историски недоволно пребројувани и тоа поради ,угнетување, неправда, пристрасна методологија, нееднаквост во политичката моќ, и немањето доволно ромски актери да бидат дел од пописот.

Шокатна е забелешката дека на поставените прашања од дел на некои попишувачи, кои поставувале прашања на малолетни деца, дали се мажени или оженети, а за кој како што велат очигледно е дека, или не го познават семејниот закон за стапување во брак и брачни односи на лица под 16 години или пак се соменва дека ваквите прашања се стереотипни , дискриминирачки и предрасудни.

Не официјално спред истражувањето на Опре Рома Србија, во Србија живеат околу 500 000 Роми.

На 8 ноември во Скопје се организира уметничка Интернационална Ромска изложба „Се што ни е заедничко„

Во Музејот на Современата уметност во Скопје на 8 Ноември се организира уметничка Меѓународна изложба од ромски уметницикој е дел од 14-то Европско номадско биенале на модерната уметност.

Свое учество со свои дела ќе земат познати ромски уметници од Македонија и Европа како што се Дурмиш Ќазим, Делаине Ле Бас, Ахмед Кадри, Сеад Казанџију, Љубош Котлар, Роберт Габрис, Рома Џем Сешн,уметнички колектив, Мустафа Асан, Милена Петровиќ, Малгорзата Мирга – Тас, Нихад Нино Пушлија, Андро Јено Рашч, Емилија Ригова, Целја Стојка и Ден Тарнер Како кустоси на оваа изложба се Мо Диенер, Мира Гакина, Јованка Попова и

Мустафа Асан.Почетокот е од 20 часот.

Link: https://www.e-flux.com/announcements/497928/all-that-we-have-in-common/

Честит 5 ноември, Меѓународен ден на ромскиот јазик

Нека е честит 5 ноември, Меѓународен ден на ромскиот јазик , на граѓанките и граѓаните припадници на ромската заедница во Република Северна Македонија.

Bahtalo 5 novembro, sumnaleskoro dive bashi romani chib.

Денес го одбележуваме Меѓународниот ден на ромскиот јазик и култура, како дел од нашето македонско културно богатство и богатство на целото човештво.

Ромскиот јазик (изворно: rromani ćhib), е мајчиниот јазик на Ромите. Тој е дел од групата на индоариски јазици, поточно се класифицира или во централните индоариски јазици или во северозападни индоариски јазици. Доста често се класифицира и како своја посебна јазична гранка поради поголемиот број на сродни јазични варијанти.

Според ISO стандардите, јазикот е ставен во групата на макро јазици и се состои од седум под-јазици или големи дијалекти. Најголемиот дијалект е влашкоромскиот со околу 1.5 милиони зборувачи, потоа следат балканскоромскиот, карпатскоромскиот синтискоромскиот, велшкоромскиот, кало финскиот и балтичкоромскиот.

По тој повод денес 04.11.2022 – Петок со почеток од 13 часот, во Владата на РС Македонија се одржува настан и панел дискусија поповод овој ден. Организатор е Мрежата за системски и трајни решенија и Владата на РС Македонија.

Во Владата одбележан меѓународниот ден на Ромскиот јазик 5-ти Ноември: „Потребата од ромски наставен кадар и изработка на Дигитален речник да се приоритети на Владата

На 04.Ноември 2022 во свечената сала на Владата на Република Северна Македонија се одржан настан поповод 5-ти Ноември - Меѓународен ден на Ромскиот јазик

На настанот беше инициран од страна на мрежата за Системски и трајни решенија на Ромската заедница лиј координатор е Зоран Димов, а поддржан од Владата на Р.С. Македонија.

На неа земаа учество со свои обраќања и високи државни преставници како што е Ген.секретар на Владата Методија Димовски, пратениците од Собранието Љатифа Шиковска и Арбана Пашоли, државните секретари од Правда и МОН Мухамед Точи и Анета Трпеска амбасадорите на Германија и Шпанија како и истакнати Ромски лингвисти, преставници од НВО секторот идр.

Во своите говори и дискусии беше истакнато дека од голема важност е зачувување и изучување на ромскиот јазик, не само во основните училишта каде е на факултативна основа туку и во повисоките образовни инстанци, средните училипта и универзитетите, за отварање на ромска катедра.

Во таа насока е и формирање на кадар од наставници и професори по ромскиот јазик,историја и култура.

Истовремено за време на дискусиите беше и потребата од профункционирање на Дигитален речник на ромски, македонски и англиски.

На самата презентација интересот кај присутните беше огромен, кој и самиот државен секретар Димовски ја искажа подготвеноста и државата да помогне во реализација на профункционирање и имплементација во реализација на отј прв ромски дигитален речник.

Самата заложба на државата и присутните беше дека една ваква дигитална алатка ќе преставува од огромна помош во процесот на образование, како кај децата од основните училишта така и кај средношколците и студентите, а ќе биде од огромна корист и за наставниот кадар во употреба на своите наставни активности. Според сите параметри тој дигитален речник ќе биде подостапен за сите и ќе придонесе квалитетно и модерно образование.

На крајот од настанот организаторите доделија и 5-то Номевриски плакети за особен придонес во ромскиот јазик и литература