Култура

Иницијатива и кампања за формирање на КУД за млади Роми од Ниш

Носителот на кампањата повикува „Ромите без КУД немаат каде да одат! е Ромската ворлд продукција организација и ова е прва кампања самостојно лансирана од ромско здружение кај нас.

Во Ниш живеат 15.000 Роми, но нема институција која се занимава со зачувување на јазикот, традицијата и културата – преку оро, музика, песна. Формирањето на КУД би придонело за поврзување на младите Роми и нивно запознавање со нивното потекло, традиционалната ромска музика, фолклорот и обичаите.

Ром ворлд продукција потсетува дека оваа улога ја имаа културно-уметничките друштва.

Ниш има позната и долга историја на културно-уметничка дејност преку „ромското“ друштво, кое континуирано е активно 30 години. но за жал престана да постои пред 25 години. Ниш КУД „Роми“ со години е организатор на ревијата на културните достигнувања на Ромите од цела поранешна Југославија, за што има бројни архивски материјали.

„Ромите без КУД немаат каде да одат! е една од седумте најдобри идеи и проекти на граѓански организации од цела Србија, која ја помина образовната програма на здружението Loud Crowd со поддршка на Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH.

За формирање на КУД потребни се околу 3.000 евра.

Link: https://naissus.info/podrzi-osnivanje-kud-a-za-mlade-rome-iz-nisa/

 

Што кажува бојата на пасошот за земјата

БОЈАТА на пасошот не е само естетски избор, туку ги одразува подлабоките врски меѓу еден народ, неговата историја и вредности.

Изборот на бојата на пасошот е одраз на традицијата, идентитетот и политиката што на секој пасош му дава единствен печат и ја раскажува приказната за земјата зад него.

Во свет каде што пасошите служат како клучеви за глобално патување, овие бои се симболи кои ги надминуваат јазичните и културните граници, потсетувајќи нè дека нашите идентитети се разновидни како и боите што ги избираме да ги претставуваат нашите нации.

На светската сцена пасошите можат да се најдат во четири основни бои: црвена, сина, зелена и црна. Секоја боја има своја историска и културна позадина, која ги одразува политичките, географските, па дури и економските карактеристики на земјата

Црвена - бојата на Европа

Црвените или бургундските пасоши се типични за земји кои се членки или сакаат да станат членови на економски заедници. Така, Европската унија го има во своите редови мнозинството земји чии пасоши се црвени. Во оваа група спаѓаат и Турција, која претендира да стане членка на ЕУ, и Швајцарија, чиј црвен пасош одговара на боите на швајцарското знаме. Црвениот пасош понекогаш се поврзува со социјалистичкото минато, како што е случајот во Русија и Кина, каде црвената боја ја симболизира работничката класа и солидарноста.

Сина - сенката на новиот свет

Сините пасоши се најкористени во светот. Оваа боја често се поврзува со земји кои сакаат да симболизираат нов почеток или поврзување со морето. САД имаат сини пасоши од 1976 година, што одговара на бојата на нивното национално знаме. Земјите како Канада, Австралија и многу во Европската унија користат сини пасоши за нивната елеганција и официјален изглед.

Зелена - симбол на исламот

Зелените пасоши често се поврзуваат со исламската вера. Земјите како Саудиска Арабија, Пакистан и Мароко користат зелени пасоши поради нивното религиозно значење, бидејќи зелената боја ја претставува природата и се споменува во Куранот. Покрај тоа, зелените пасоши ги симболизираат природните ресурси и богатството на животната средина во земји како Нигерија и Мексико.

Црно - ретко со причина

Црните пасоши се ретки и се сметаат за практични бидејќи добро ја кријат нечистотијата и создаваат убав контраст со грбот. Црната боја на пасошот на Нов Зеланд е национална боја што ја одразува нивната култура на Маори. Слично на тоа, Финска ги користи црните пасоши како израз на својата минималистичка естетика. Некои африкански земји како Ангола и Малави исто така користат темни нијанси на црно за своите пасоши од безбедносни причини.

Во Еплби, Англија се одржа најголемиот саем за Роми и патувања во Европа

Како и секое лето во последните сто години, во малото гратче Еплби-ин-Вестморленд во северозападниот англиски регион Камбрија од 6 до 12 јуни се одржа саемот на коњи Еплби, кој собра меѓу десет и триесет илјади луѓе од цела Европа. . Саемот првенствено е дизајниран како собиралиште на Роми и патници, но голем дел од посетителите се љубопитни туристи.

Според организаторите во извештајот, годинашниот Саем помина според планот и без поголеми инциденти. Главните саемски активности се одржаа на Fair Hill и Market Field, особено за време на централниот ден во сабота на 8 јуни, а најнезаборавните слики веќе традиционално се поврзуваат со капењето на коњите во реката Еден. Се доделуваат награди за најздравите и најсреќните коњи и нивните сопственици да промовираат соодветен третман на животните. Покрај трговијата со коњи и разни залихи поврзани со нивното чување, на Саемот се собираат и други традиционални занаети и професии: изработувачи на алати, садови, облека, музичари и изработувачи на музички инструменти, читатели на палми и гатачи.

Link: https://phralipen.hr/2024/06/20/odrzan-sajam-u-applebyju-najveci-romski-i-putnicki-sajam-u-europi/

Ромски танц пред кафеаната „Кермес“

Постојат места во Скопје познати по богатата ромска традиција, а кои денес се заборавени. Навраќањето кон тие заборавени места и обичаи ги оживува спомените за едно старо Скопје, со неговата специфична боја и атмосфера. На нив треба да се потсетиме бидејќи се дел од богатата историја на градот.
Ромите особено се познати по празнувањето на Ѓурѓовден, со што симболично се одбележуваат новиот живот и доаѓањето на пролетта. Не случајно овој празник се поврзува со светиот великомаченик Георгиј, а нашите етнолози и фолклористи велат дека станува збор за пролетен празник (во основата е празнувањето на природата), кога повторно се буди целата вегетација. Во суштина, не славело само христијанското туку „целото население во Македонија“, како што се вели во толкувањата по повод ова празнување.
Во природа, во една шумичка на Калето кај Француските гробишта, со години Ромите го прославуваа Ѓурѓовден. Тоа место стана славно токму поради оваа прослава (режисерот Бранко Гапо има снимено и документарен филм). За жал, таквата традиција на тоа место денес е прекината, за што со носталгија зборуваат сите жители на тој крај.

Но малку е познат или сосема е заборавен податокот дека пред Втората светска војна, Ромите на друго место во Скопје ги одбележувале Ѓурѓовден и новото раѓање на природата. Имено, тие масовно и со свој препознатлив и специфичен стил празнувале и се собирале во паркот „Идадија“, пред кафеаната „Кермес“. Тука, во таа прекрасна природа, жените во својата најубава носија, а мажите во елегантни костуми, бели кошули, вратоврски и фесови, ја искажувале својата голема дарба за музика, за песна и танц. Тоа може убаво да се види и на оригиналните фотографии што ги објавуваме, а кои потекнуваат од тоа време. Од деталите на фотографиите се гледа дека во просторот пред кафеаната се танцувало, но и се празнувало со адетите што ги подразбирал празникот.
Во записите на еден очевидец на тоа празнување во 30-тите години на минатиот век се откриваат многу интересни детали. Тој е воодушевен и не ги штеди своите пофалби и богатите описи од прославата на Ромите пред кафеаната „Кермес“. Притоа, се потенцира славеничкиот занес на скопските Роми во одбележувањето на празникот. Тоа било еден вид ромски „кермес“ (самиот збор кермес значи еден вид прослава, забава, собирање). Тој кермес се одвивал во знакот на тапанот, зурлата, гајдата и богатите ромски песни и игри.

Во еден миг од прославата, музиката и танцот достигнувале климакс. Лудо, страсно, биеле тапаните, пиштеле зурлите. До бесвест. Шамичињата летале фрлени во височина, а колениците на танцувачите се подвиткувале во ритамот што го диктирал „даули“ (тапанџијата), допирајќи ја земјата. Даули потскокнувал, стрелајќи со очите и со целото свое битие, давајќи му такт на ороводецот. „Мајсторски, мајсторски бие даули во својот тапан“, запишал хроничарот на тоа време. Давајќи такт, тој сликовито ја кревал раката, создавајќи честопати, само од два такта, една навистина ајдучка игра – „тешко ајдучко оро“. Пластично се виткале телата на играчите, а даули сѐ побрзо и побрзо удирал во својот тапан. Потоа, само со еден единствен удар – „срцата се спојувале“.
Еве уште еден прекрасен опис за тоа што се случувало за Ѓурѓовден пред кафеаната „Кермес“. Во долги колони, празнично облечени, Ромите оделе кон паркот „Идадија“, во слава на пролетта и на нивниот најголем празник. Според тогашната традиција, за ваквите прослави, импровизирано и симболично, „се наплатувала влезница“, по системот „Кој колку ќе даде…“. Ромите, кои масовно оделе кон паркот, брзо се фаќале за оро и така создавале сцени „достојни за филмовите на Ајзенштајн и Пудовкин“. Може само да се замисли колку оваа споредба е голем комплимент за музичката и танцувачката уметност на Ромите. И уште понатаму: „Хармоничниот збир од телата и острата ритмика на играта придонесуваа човекот да ја почувствува суровата, грубата, занесна убавина“.

Целото ромско маало било расположено како ниту еден друг ден во годината, се танцувало, се јадело, се пиело. Тој ден потоа можеби ќе се одработувал цел месец. Еве карактеристични стихови на ромска песна од прославата за која зборувавме, а кои во превод гласат:
„Направи ми, Господе, еден голем славеј, за да ми се спушти на пискулот од фесот“
Што се однесува до традицијата за одбележување на Ѓурѓовден во Скопје, бездруго треба да се истакнат масовната прослава и одењето на тој ден во црквичето „Св. Ѓорѓи“ во Кисела Вода, на падините на Водно. Според имотната состојба, скопјани оделе со пајтони, со чези или со запрежни коли. Било обичај со себе да носат и јадење и пиење, а се играло и пеело преку целиот ден, сѐ до попладневните часови. Иако не со толкава масовност, таа традиција задржана е до денес.

Link: https://novamakedonija.com.mk/makedonija/skopski-legendi/%d1%80%d0%be%d0%bc%d1%81%d0%ba%d0%b8-%d1%82%d0%b0%d0%bd%d1%86-%d0%bf%d1%80%d0%b5%d0%b4-%d0%ba%d0%b0%d1%84%d0%b5%d0%b0%d0%bd%d0%b0%d1%82%d0%b0-%d0%ba%d0%b5%d1%80%d0%bc%d0%b5%d1%81/?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTEAAR3JJW9NFGlX9hvlUZP3nxc3rdAOCfTs1awOK5DOHJtrwiowsirPyhMaZTs_aem_Ae5-r_tnfpQSg-45hPD59O8TACpZh5hkXIMcvyeX11-EWgJi-8G8fodjB8bWbkb75NTMFSC_y4AdPGmBvqGBh-pX

FaLang translation system by Faboba

Од 5 Ноември 2022 достапен документарниот филм на СП БТР „Небо, Точак, Земја„ на Max TV и Max TV GO со пребарување –Видеотека

Сакам да речам

6-to Romano Čhavorikanoo muzikakoro festivali 
„Čhavorikano Suno 2022“ – SP BTR

6-ти Ромски Детски музички фестивал
„Детски Сон 2022„ – СП БТР

6th Romani Children's Music Festival
"Children's Dream 2022" - SP BTR

Momentalno Online

Имаме присутни 223 посетители кои го читаат ROMATIMES.NEWS

o Vakti

 booked.net

Најпопуларни

Golden Wheel - Entry Application Form

Flag Counter

Нашиот бројач брои од 13.01.2019
Брои исти посетители од кои земји го гледаат нашиот портал
Најдоле има вкупно колку е посетен порталот