Nevo momenti sine o bibahtalipa taro Trinto Rajho so sine ko 15 Noemvri 1943 berš kana o Hajrih Himler vakergja kaj o Roma thaj okola so si miksi taro romano rat si ko jekh nivelo sar o Jaudie thaj te oven phanle ko nacistikane konc logoria.
Duj grupe ko odova periodi siine so dživdinen an i Germania odola sine o Roma thaj o Sintia. O duj da ka arekhen pe ki lista sar majbare viktimia ko nacistikano režimo, kote o historičaria notirinen kaj si mudarede 250.000 Roma sine mudarde an i nacistikani Germania thaj okipirime teritorie dži ko agor e maribaske.
I deportacia upral o Roma an i Germania thaj aver thema an i Europa sine ko progresi e nacistenge truja šelberšipa.
Taro 1899 berš i plocia an i Bavaria sine len registri e Romene thaj Sintenge ko regioni thaj kergje komisia koordinaciake bašo paldiba e Romen taro Minhen.
An i Britania an o 19 veko o Romane familie sine ko veša taro Hempšir ko phare šartia džuvdipaske. An i jekh pres klonferencia an i Ungaria ko 1909berp an i tema "Romane pučiba" jekh dengja propozalo, sa e Romen te kerel pe žigosujbe te šaj agjaar evidentirinen pe.
O progresi tari nacistikani germania ko 1933 berš relja terori ko sa o niveloa. I nacistikani politika sine asavki so sa okola rase so i "inferiorno" jali "asocialno" te oven ikavde tari Germania. Aso i klasifikacia taro Nacistia o Roma preperen sine ko akala duj kategorie, thaj sine problemi e nacistenge ko odova ko trubul te ovel targetirime sar Rom.
Kerel pe lafi bašo nomadia so aven tari India . O Roma an i Europa resle ko maškar taro nakhlo šelberšeskere periodia . Sa dži ko 1930 berš ola arakhen pe sine ko sa o kotora an o kontinenti , numa diferenciaja taro jaudie kote sine desave religiozno hramosarina sar ale o Roma an i germania. An o 1936 berš o d-r Robert Riter , direktori an o Centro rodaripaske rasno higiena thaj demografsko biologia an o Ministeriumi bašo sastipa, startungja rasno studia e Romenge thaj Sinti. Prekal biloško thaj antropološko rodaripa, ov rodel sine forma thaj ko agor e Romen te locirinen so dživdinen an i Germania.
Ko agor i nauka taro Riter na reslja te kerel klasifikacia e Romenge thaj o Sintia . 30.000 Romane thaj sinti familie an o Germania sine notirime prekal intervju thaj darvkeriba. - zorea čhivde te identifikujnen pire paše familia thaj amala daravinaja kaj ka oven phanle.
Odova berš i policia so sine čhivdi telal i kontrola taro Himler , o šefi taro SS phravgja Centralno kancelaria taro trinto rajho kote dengja daravin e roomane populaciake , nevi agencia so lelja i obligacia kaj ka ikljol ko agor e Romencar an i Germania.
O birokratsko aktia sine implementirime te palden pe o Roma thaj sine čhivde telal i kontrola an o kanonia taro Nirnberg, trubul sine te legarel kali jali kafeavo trinriogengiri traka so ka čhinavel pe i dilema bašo olengoro identiteti.
Palo starti taro Dujto lumiakoro maripa o tretmani e Romengoro si panda bilačheste . O murša keren sine buti an o logoria so sine formirime salde e Romenge thaj o Sinti. Kana i nacistikani teritoria buvlili o romane familie sine deportirime tari germania thaj ko aver naciencar ko baro Rajho. Ko jekh milja Roma tari Ost Europa sine akti surovo diskriminiciake taro nacistikano režimi.
Ko 15-to Noemvro 1943 berš akaja programa sine buterigakiri. O Roma sine bilhavde ko konc logoria ko thana tari nacistikani okupirimi Europa, 23.000 sine legarde an o Aušvic. Trujal o tikno numero. hramosarde dosie e romane kulturenge o historičaria nane an o šajdipa te vakeren kobor sine Roma thaj Sinti sine mudarde taro trinto rajho so generalno pakajala pe kaj sa odola informacie našavdile ko infromacie kobor mule Jaudie.
