O Šakir Pašov (1898-1981), avdive k but bukja si bisterd em sine jekh tar centralno figure ko romano aktivizmi an I Bugaria. Ov si fundavutno taro nekobor romane organizacie , patrin thaj Romano teatro. Oleskiri lungoberšeskiri politikani aktivnost  majbut prekal  komunizmi  thaj o Romane niamia angja leske but diskriminacia thaj phanlipa. Kana ale ko legaripa o komunistia ko 1944 berš , ko 1947 berš ov sine  avgo Rom so sine alusardo ko bugariakoro parlamenti. Nekobor berša palo odova ov sine  došakerdo  em bičhavdo sine ko loogori. O krisiba em došperaviba upral leste, palo but berša sine notirime sar hohavne taro desave manuša tari romani jekhin. Akaja tikni  statia si ko kotorvale kotora thaj si fundirime ko naeditirime: Istoria e Romenge an I Bugaria thaj Europa.

O Šakir Mahmudov Pašov si biame ko 20 oktombr 1898 berš ki mahala ki Sofia, Oleskere jeria sine I Eda thaj  Mahmud . Trujal s na sine ko dova vakti interes e romane čhaven te džan ki škola , o 9 beršengro Šakir mangel sine te džal ki škola. Kana agorkergja 8 klasi valjani sine te džal k zanati ko po dat em te prandinel pe . Numa ov manglja majodriga te educirinel pe em gelo ko Tehničko škola . Palo diplomiriba ov prandingja pe e Sabrijaja em sine akhardo ko askeri. Sine bičhavdo ko makedonsko fronti em sine politikane aktivno ko vakti e maripaske. Vakeren kaj odori angja decizia te irangja pe dživdo ka sikljol I Istoria e Roomengiri prekal  generacie, odova hramovipa sine keriba odoja mangin, Odova nane akademsko trud, Trujal so lelja nesave akadamesko faktia odova sine hemim e tradicionalno thaj autbigrafsko elementencar.

Link: https://ran.eu.com/sakir-pasov-und-die-nationalbewegung-der-roma-in-bulgarien-teil-1/?fbclid=IwAR1pBiOo9Z14QkArzZS49rTK1oJQ5dxXa9iXHrq-Q6Va9V0TCO3-bnakOX8

Ko palokurko ko 30 maj 1898 berš paše 10.000 manuša khedingje pe ko gav Kirk Jetholm te oven koo ustavalo momenti taro krunisiba e škotsko Romane thagareske.

Odova sine baroo numero khedime manuša ko odova vakti thaj detalno ceremnonia kote than lele em loordia, , dame thaj sine sikavdo em ko britaniakere gazete . Ama koo sine o Romane thagaria an I Škotska thaj kaj si ola akana? Trujal o glamuri ko vakti kana sine kerde odola ceremonie  ačhile bizi dživdi memoria – jali šaj pak akala misteriozno manuša palem irangje pe ko ple droma, jail na mangle te vakeren e gadženge o čačipa akanutne romane thagarengoro.

O Roma avgo drom sine notirime an I Škotska k 1492 berš ko odova berš kana o Kolbo reslja ki Šađćimali India, ko vakti kana imperatori sine o Džejms IV. O anav “cigan” si ikavd taro “egjipkjsanco” ama ola sine nomadia Roma tari Utarali India, Čačipaske sa dži k 1492 berš oola dromarena sine trujal I Europa 100 berša angleder te oven akceptirime taro sasoitnipa.

Jekh Rom sine but resektirime taro o thagar Džejms V. Ko 1539 berš oo monarho Stjuard dengja e Dćon Faa niami te anavkerel pe Thagar e Romenge, E historiakeren notacie si kaj o Sikret Knsil sine verifijkujmo e “Džn Faa”, “ Rajo e tikne Egipeteske” te ovel thagar thaj te  implementirinel o kanonia  upral piri “nacia”. Sine panda jekh lil , datirime taro fevruaru 1540 berp so sine le signature taro Džejms V, koote si evidentirimi I dendi prtektiva e “mangle Džoni Faa, Lordi thaj Erle tar Tikno Egipet”

Link: https://www.scottishfield.co.uk/culture/charles-faa-blythe-the-last-king-of-scotlands-gypsies/