Socijala

Дискриминација врз Ромите – секојдневние кое што го гледаме и слушаме, но не обрнуваме внимание

Република Северна Македонија во Уставот ни ги гарантира основните човекови права и слободи и не третира еднакво сите граѓани без разлика на пол, раса, боја на кожа, етничка припадност, верско уверување и слично. Но сепак, тоа е само во Уставот, на парче хартија напишано. Во реалниот живот секојдневно се среќаваме со дискриминација по различни основи,

Но еден од заедниците кои живее тука е „лајт мотив„ за еден куп навредливи и дискриминаторски вокабулар. Погаѓате нели: - Ромите!!!

Ако се земе во предвид еден тон вицови, шеги на тема „Роми„ Да тргнеме од говорот, поточно „карикирање„ на македонски јазик со ромски дијалект.

Потоа од штосови и  финти на тема „Цигани„, „Роми„ од типот: „Се досаѓам ко сапун у циганска бања – купатило„ или во стилот „ Ќе те расчукам така да и Циганите странци ќе ти се чинат„

Исто со децении воспоставен вокабулар на застрашување на мали деца: „Ако не си мирен ќе те украде циганката„ или „ ќе те собере старо купувам„.

Исто така редовна доза на недоразбирање или недоговор е повторно на товар на Ромите во стилот: „Ајде бе ќе се ценкаме како цигани„ или „Ај да не ја правиме циганската....„

Има уште еден куп на такви  „ниски удари„ кој ги гледаме и слушаме во нашето секојдневие , но не обрнуваме внимание, дури понекогаш на тие кои ги изговараат им звучи смешно и забавно.

А дали се запрашале какво е чувството на другата страна? На тие луше кои се „генерализирани„?

Дали знаат дека тоа и психички влијае на идните генерации млади Роми кои токму од тие аспекти и „се кријат„ дека се Роми. Не, тие не се срамат од својот идентитет или корени, туку се срамат дека ќе бидат изложени на потсмев, генерализирање, и дискриминирање, кое понатаму во нивните животи може да им донесе само  нефер пристап кон општеството и сите придобивки кои ги нуди затоа што тие се веќе однапред обележани: дека Ромите лажат (а државата и политичарите што даваат лажни ветувања на граѓаните тоа не е ништо), дека Ромите крадат (а најголемите криминалци кои украле милионски суми се на слобода), дека Ромите се валкани (а тие „валкани„ токму ве чистат од смет, ѓубре, ви го собираат вашиот валкан отпад и ви ги одржуваат фирмите, канцелариите, куќите да ви бидат беспрекорно чисти), и уште еден мал милион примери токму на спротивното верување.

Маж или жена, образован или неук, богат или сиромашен, не е важно, секој од нив е живо битие желно за внимание. Но, најпрво секој има потреба од почит. Било да е со збор, пари или предмети, сè претставува подадена рака. Таа топла и толку потребна рака за помош најчесто е недостапна и незаинтересирана да брише туѓи солзи. Нам слободата како и да не ни треба, додека живееме во прангите на самољубието. Зошто да го лажираме моралот? Разликите меѓу луѓето се само искушение кое треба да се надмине, а не да се падне во неговата јамка.

I Romani partia an I Srbia dengja došperavipaskoro akti mujal o Šapić

Baši diskriminatorsko notacia taro dizjakorošerutno Aleksandar Šapić e Romenge, I romani partija dengja došperavipaskoro akti dži ko temakere ofisia. Ko raporto si akcentirime kaj o Šapič ki piri retorika kerel but došperavipoaskere aktia kote diskriminirinela e Romen ki majbilačhi forma so kerel lenge phravdi diskriminacia akale nacionalno minjoriteteske.

Notirime si kaj ovo odova kergja le sar propaganda upral etnikani funda  em diskriminacia , a maškar o aver em motiviringja nacionalno natolerancia ko nacionalitetoa so dživdinen an I Srbia.

„Jertisara sa e dizutnenge tari Srbia dži kote sine lennge bilačheste taro nesavo Rom so kergja nesavo bilačho akti.

Sako individual si la anav thaj teloanav em trubul ov te legarel o džovaplipa em tari piri jekhin” vakerel pe ki vaktavin. Numa te trubul nek te ovel “civilizirime” ko odova akti si o Aleksandar Šapič” vakeren tari Romani partia an I Srbia.

 

Link: https://n1info.rs/vesti/romska-partija-podnela-krivicnu-prijavu-protiv-sapica/

O Roma si majdiskriminirime an I Srbia

Majbaro numer civilno aktia so si dende dži ko Komesaro e protektivake ko jekhipa an o 2022 berš so legarel pe dži ki diskriminacia upral nacionalno fiunda , baripa, sastipaskiri situacia, invaliditeto, jeri , majbaro numero si dende sebepi I diskriminaia upral o Roma” vakerel pe taro kabineto taro Komesari.

Maškar o prestavke upral I funda taro nacionaliteto , majbaro numero si dende sebepi diskriminacia e romane nacionalno minjoriteteske (87,7 procentoa), „so sikavela kaj si satvia, socialno distance , stereotipoa thaj diskriminacia, so arakhen pe o Romane džuvlja thaj murša”

Majbaro kotor taro akala aktia so si dende baši diskriminacia ko aktia anglal e themakere ofisoa, a si ko proceso taro bukjarnipa jail butikeriba.

Kerdo paralela anglutne beršenge bajrardo si o numero taro dende aktia sebepi diskriminacia jail natolerantno retorika ko phravdo than ko socialno netvorko jail ko mediumia.

Ko thavdipa e beršeske e Komesarijatea kontaktiringje 3.300 dizutne so udžarena suporto ko diferentno phravipa thaj respektiriba niamia , a o akti si implementirime em dikhel pe ko 1.879 aktia.

O Komesaro dengja 412 preporuke bašo resipa konsekvence ko resipa jekh a jekhipa em protektiva tari diskriminacia , a prekal o preporake akana si implementirine 88,4 procentoa taro aktia.

 

Link: https://n1info.rs/vesti/u-srbiji-najvise-diskriminisani-romi/

Srbia: Dendi si inicijatiba ki implementacia e Romane thaj albanikane čhibjake ki oficialno komunikacia

O Romano centro baši strategia, buvljaripa thaj demokratia dengja inicijativa te implemetirinel pe I roomani čhib ki oficjalno komunikacia.

Sar so si akcentirime ko ati bičhavdo dći ko themakere ofisia an I Srbia rodela pet e ovel implementirime akaja čhib upral I funda taro popis  e romane jekhinake so reslja ko ofisoa e lokalno ofisenge. Dendi si incijativa thaj istemalkeriba e albanikane čhibjake ki ficialno komunikacia ki sasti teritoria e Srbiake.

E themakere ofisia ko rook taro 15 divesa trubul te informirinen e Romane centro baši strategia , buvljaripa thaj demokratia odoleske so kergje te akceptirinel pe ko Ustav e Srbiakoro , o kanonia thaj internacionalno korelacie . “ Palo nakhiba e rokoske taro 15 divesa, ko 8 Aprili ka editirina sasto oglasi em ka la juridikciakere aktia mujal o teleperavde aktia akale kanoneske thaj o Ustav soske ka informirina amen em o internacionalno organizacie thaj institucie “ vakerel pe ki akaja vaktavin.

Ola dopherena kaj I Srbia valjani te respektirinel o niamia thaj o tromalipa e minjoritetengoro.ć”Dži kote I Srbua si ko drumo tari EU tegsni trubul te respektirinel akala niamia em tromalipa e minjoritetengere , a ko akava akti odola si o Roma thaj o Albancoa , thaj ko jekh e Egjipkjanen, Aškalien , Gorancoa,Bošnakoa thaj Turklie, soo istemalkeren I albanikani čhib” akcentirime si ki akaja vaktavin.

 

Link: https://rominfomedia.rs/2023/03/14/predata-inicijativa-za-uvodjenje-romskog-i-albanskog-jezika-u-sluzbenu-upotrebu/

FaLang translation system by Faboba

Од 5 Ноември 2022 достапен документарниот филм на СП БТР „Небо, Точак, Земја„ на Max TV и Max TV GO со пребарување –Видеотека

Mangava te vakerav

6-to Romano Čhavorikanoo muzikakoro festivali 
„Čhavorikano Suno 2022“ – SP BTR

6-ти Ромски Детски музички фестивал
„Детски Сон 2022„ – СП БТР

6th Romani Children's Music Festival
"Children's Dream 2022" - SP BTR

Momentalno Online

       Isi 294 misafirija so dikhena o ROMATIMES.NEWS

o Vakti

 booked.net

Majpopularno

Golden Wheel - Entry Application Form

Flag Counter

Amaro brojači genjela taro 13.01.2019
Gejnela isto manuša tari koja phuv drabarena amaro portali
Majtele isi sa-ko-sa kozom dikhle o portali