Kana o Europakoro kriso baš manušikane niamia an  Straybur angja decizia kaj ko duj škole ko Štip thaj Bitola kerel pe segregacia , i komuna Štip kerela zoori ma te formirinen pe uže romane paralelke an i F.Š. „Goce Delćčev“ . Kerel pe nevi renizacia kolea so o romane čhave tari romani jekhinprekal i adresa dživdipaske nane te hramosaren pe ki akaja škola , numa k avera so gravitirinena an o akava reoni.

O Kriso an o Strazbur konstatiringja diskriminacia isi, numa na prekal I doš tari škola jail I komuna. Akcentirinel pe kaj faktori si I diferencia ko sikle kote 60 % taro nevehramosarde ćhave si Romane. Kotor taro jeria ačhovena ko hramosariba pire čhavenge ko avgo klaso.

Ko masek septemvri si definirime o paralelke kote so o nevehramosarde ačhona te sikljon ko jekh nastavniko. Persi berš kotor tar o jeria prekal I adresa dživdipaske valjani sine te hramosaren pire čhaven ki škola Goce Delčev  em trampinen sine em pire ID karte jail prefrdena pe sine ko avera adrese.

O familie s vazdingje kriseskoro akti baši segregacia an o Štip thaj Bitola pali andi kriseskiri decizia taro Strazbur I them trubul te pukjinel barabutne  45.600 eura.

Prekal e Europakere Komisake (ЕК), I Slovakia na faisalkerel efektivno o problemia e Romane čhavencar so si segregirime an o škole, I EK akana angja kriseskoro akti dži ko Kriso Juridsdikciake an I EU akale problemeske.

I Slovakia lelja buteder kanonikane reforme em keregja zori te konektirinel e Romane čhaven , numa nane bar progresi ko odova vakerel  pe ki vaktavin tari EK. Premal e Slovakiakere premiereske o Eduard Heger , but administrativcoa si konektirime ko faisali akale problemoske.

„O Kanonia tari EU baši rasno egaliteto (Direktiva 2000/43/EZ) but zoraleste na mukhel diskriminacia upral I funda tar etnikano darhinalipa ko konkluzno umalja taro dživdipa , knektiribaja thaj I edukacia . Numa an I Slovakia , oo Romane čhave but droma si čhivde  ko specijalno škole bašo sikle so si len loheste mentalno bariera . Buteder taro Romane čhave soo džana ki ničali škola ko jekh si segregirime  ko ekstra kerde paralelke  jail škole” vakerel pe ki vakatavin tari EK .

An o 2015 berš, I EK vazdingja došperavipaskoro akti mujal I Slovakia sebepi akava pućiba , a an  o 2019 berš ola bičhavgje dži ko Goveremnto piri ntacia odoleske. “Taro odova vakti I Slovakia akceptiringja nekobor kanonikane reforme thaj akceptiringja nekobor strategie thaj akcisk plan ate motivirinel ki konkluzia e Romen an I edukacia.

Numa pal notirimi sama bašo akala aktia em olengiri opservacia  ko teren  I Komisia angja decizia kaj o dćiakanutne lende reforme si panda nane šukar”m vakerel pe taro EK. „Akava si sar konsekvenca e faktea so khanči na  kergja pes a akala berša. Akava si prblemi so ačhola panda taro stari an I republika Slovakia. O problem si akate a amen intenzivn keraja buti ko odova problem” vakergja o Heger e žurnalistonge, dopheribaja kaj pakjala kaj ka trubul panda 10 jali 20 berša te arakhel pe praktikano faisali akale pučibaske te šaj resel pe desavo notirime progreso.

Link: https://romea.cz/en/world/european-commission-takes-slovakia-to-the-eu-court-of-justice-over-romani-childrens-segregation-in-the-schools