Odova si kerdo tari komunalno inspekcia palo inspekcia savi kergja ki akaja shkola, ko vakti sasa dikhlino kaj nekobor taro sikle dena sine ramome notacie ko notari kaj si taro romano etniciteti thaj odoleske automatikane isi olen shaipe te ciknjaren o numero e studenturengo ande admisijaki kvota katar 10 %, labarindoj o gin rezervisardo vaś i romani komuniteta. – Akate sine zloupotreba kotar o studentia kola deklaririnena pe sar Roma jali makedonsko etniciteti, odolesqe so amen nane o numero taro makedonija te pheren sa o klase thaj zumavde te hramonen pe ki maškarutni medicinaki škola. I komunalno inspekcia vash edukacia sine ini ano than, kote konstatiringja kaj akala akcie kerde o studentia e deklaraciencar vaj olenge dadalarja thaj e komunaluni inspekcia vash sa odola studentia kola zumade vaj azhukerena te oven ramosarde thaj maj tikne punktencar kotar o kriteriumiia kola manglape ande mashkarutni medicinaki shkola, phenel e Nazmi Dauti, edukaciako departamento ande Tetovoski komuna.

Tela o djes zumadam numa chi birisaras te las jekh uttalande khatar o gimnasiums rektor o Binaz Pajaziti pe kado pushipe.

O romano NGO vakerela kaj o Ministeriumi bašo sikljovibe valjani te lel mere, soske akava fenomeni djilape thaj ko Skopje, Bitola thaj Prilep.

-Bibahtake, akava nane numa ano Tetovo, akava kerolpe vi ko javera komune! Akava kerolpe vi ano Skopje, Bitola thaj ani komuna Prilep, thaj vorbilpe kotar jekh numero kotar 100 dji ko 150 manusha save hohavnes mothovenpe sar roma, jekh praktika savi kerdape vi ko nakhle bersha, numa akava bersh si baro numero kola hohavne deklariringje pe thaj mangljum te dodav kaj shaj e shkole korkore te sikljon e siklen asavki buti, soske amen isi amen netvorko ko pashe sa e shkole thaj mangaja te formirinen pe komisie kotar o kompetentno inspektori te arakhen sa kodola save registrisarde pes hovavne.

Liink: https://mk.tv21.tv/se-deklariraat-kako-romi-za-da-se-zapishat-na-meditsina-lazhno-prijavuvane-na-etnichka-pripadnost-vo-sredni-uchilishta/

6 Septembro 2024 12:00 (Finsko vakti, pe Finlandikani ćhib) an-o Helsinki an-o Metsätalo, B116 (sala 1). Tumen śaj te dikhen o evento online pe akava link: https://video.helsinki.fi/unitube/live-stream.html?room=l15

"Me sium Rom? Kontinuiteto e Romanipenesko ande ekzogame familije" -studija kerel investigacija pe intenziteto thaj kontinuiteto e Romanipenesko (romaniba) katar e Finsko Romani komuniteta ande bikulturalno Romane familije. Ko starto e studijako, ka dikhen pes e karakteristike kotar o Romanipen (termino: Ian Hancock) deskriptirime kotar diferentno rodlarne kotar jekh periodo kotar e shel bersha, so sine dosta uniformno.

O Hedman kerda pučhimata thaj intervjueskere forme bazirime upral e karakteristike kotar o Romanipen thaj lija atvetura kotar 20 romane dada thaj deja thaj lengere 20 phure čhave vash o rodipe. Vov hasnisardas vi pesko romano bakgrundo thaj expertiza ande romane pushimata ando rodipe.

O intenziteti taro Romanipen na sine merimo angleder. Palal so familiarizirisarda pes e maj but kherutne romane studijenca katar o śerutnipen katar o 20-to šelberśipen, vov arakhlja ande lende duj dimenzije, andruno eksperiencako Romanipen thaj eksterno dikhlino Romanipen. Andruno Romanipen inćarel andar rromane valutură, atitùde thaj o haćaripe te aves Rrom. O eksterno Romanipen inkarel, paśal i rromani ćhib, o arakhipen e rromane adetia an-o trin averčhande kontekstia, save si i familia, i paśe familia thaj o maj baro socialo ambienti.

Bazirime pe o suro materialo, o Romanipen ačhilo dosta bipharuvdo ki Finlandia kotar e Romane adetia thaj olengo obzerviribe, odolesqe o Hedman agorisardas te dikhel o Romanipen kotar e esencijalistikani perspektiva. O kerno e romane običajengo si panda o respekto e maj phure manušenge. I rromani kultura reprezentisarel e istočno kolektivno kultura.

Pala kadi studia e bikulturalne Rromane familije šaj te aven vi transferora thaj vi refuzura katar o minoritetosko identiteto. Ano cikno nivelo e egzogamija šaj te ovel ole seme taro daravipe ako o andruno valuacijakoro baza taro Romanipen jali o karakteristike taro eksterno Romanipen si xasarde.

Sar e Rroma sikavde pes ande kadi studija, bikulturalno Rromane kohabitacije/bijavimata den vi jekh šajipe palo maj dur Romanipen. O Romanipen sas maj zorales inkerdo thaj nakhlo ka-e unukura katar e phure. I avutni generacija Rromengi sasa suportirimi vi e romane vizitake kultura, eventija thaj slava, sar vi e endogamno romane kohabitacija/bijavipe e phureder romane chavorengo. Vaś e Rroma majimportantno si o rromano duxo, o andruno haćaripe te aves and-o rromano amalipen thaj e ćaćutne rromane barvalimata.

Sar rezultato kadale rodipasqo, kerdilo jekh generalo modelo e Romanipenosqo, savo śaj te avel labărdo te evaluisarel pes i intenziteta e Romanipengiri vi an-o ekzogame vi an-o endogame famìlie. O modelo si vi lačho pala gasave studie pala aver minoritetonge kulture.

I disertacia śaj te ginavel pes: ISBN 978-951-51-9526-5