I Internacionalno Romani Unia - IRU si hor bibahtali em reagirinela sebepi o akti so sine ko Savato - 19 juni 2021 ki diz Teplice Republika Čehia, O IRU reagirinela kaj akava akti mangen neko te minimizirinel ole em te del le aver drom, Odova asocirinel thaj i notacia taro ministeri andrune bukjenge o Kan Hamažek dela phravde suporto e policijake so kergje ontervencia haj si indicie kaj ola si faktori so mulo o Rom Panda majalaramantno si so čhudena o džovaplipa kaj ola si faktori so mulo o Rm numa kaj ov mulo sebepi so lela droga.

Pasivno korelacia tari i policia akale akteske em o IRU akharel e čehiakere MVR , e čehiakere themakere institucieem europakere institucie akava akti te ovel prioritetote užarel pe akava akti em hor rodaripa so ka ovel transparentno.

Ko jekh o IRU ki sako forma ka kerel zori akala aktia em identično asavke ko avutnipa ma te oven bizi diferencia kote ka oven. O IRU ka mobilizirinel pire membron em partner organizacie ka dikhen i situacia, em anglal sa o institucie ka ikerel o interesia e Romane jekhinake . Odova havel pe maripa mujal sako brutaliteto upral o Roma em olengiri diskriminacia. Respektoa Zoran Dimov Presidenti taro IRU - 23 Juni 2021.

Ko 4 Juni 2021 berš o Sumi Jusuke so studirinel sine i romani čhib ko profesori George Sarau ki Romania ikergja predavanje baši Romani čhib em Kultura e Romengiri ki Canda - Japonia Universiteto  taro Internacionallno studie.

Oleskoro predajbe sine anavkerdo sar “ I Romani čhib - o pire taro dromarutne! I presentacia sine kerdi on line sebepi o Covid em paše 80 studentia em profesoria sine akharde em lele than ko pobuterčhibjakoro Centro bašo Komunikacie.

Ov kergja presentacia o fundavutne momentoa tari historia e Romengiri sikavibaja jekh tikno video so sine kerdo ko vakti tari notacia 50 berša taro IRU, Palo odova prezentiringja baši kultura thaj i Romani čhib.

Ko thavdipa ake desav komentaroa taro o manuša so sine ko akava educiriba. Sar so šaj dikhel pe o Japonsko studentoa nadžanena sine but e Romenge.

“Me gindingjum kaj sa o Roma dživdinen an i jekh them. Na džangjum o fakti kaj ola na hulavena salde jekh religia jali nesavi tradicia”

“Imresivno si o fakti  kaj olen isi oficialno anav , flago thaj himna, ama dživdinen ko diferentno thana thaj phuvja”

“Avgo drom šunav baši romani čhib. Na džanav sine kaj o Roma sine majbut mudarde  palo Jaudia ko Dujto lumiakoro maripa”

“Me šungjum o anav “Cigan” ama “Roma” nikana. Kana šungjum o anav “Roma” avgo drom me gindingjum kaj si odola manuša so dđivdinen ko pašipa e dizjake Rim ki Italia”

“But lačhe kergja vorba o Presidento taro IRU ko filmi “ O IRU si jekh familia”

Akava sine lačhi šansa o terne Japoncoa te interesirinen pe baši historia thaj i Romani kultura. O butehibjengoro Cebntro bapi Komunikacia ki Canda Universiteto taro Internacionalno studie akana planirinel te organizirinel kurs pe romani čhib , akahribaja o Sumi Jusuke te ovel o manuš so ka kerel odoja edukacia ko avutnipa.