Na dzanava kaj te klasificirina amen sar Romani zaednica, dali ko Fenomenija, dali ko Egoizam, dali ko Sadisam ili pa bi-dzandipe.

O hrabrost khedaja le te diskutirina mashkar amende, koja tani jek primitivno buti jekhe demokratijake pogotovo amenge sar Romanni zaednica, ama ko nisavo momenti nashti haljovava manushen kola tane fenomenija, egoistija isi len sadisam ili bi-dzandipe thaj mangena sa te chinaven so neshto pocminela ili panda neshto na pocminga.

So smetinela amen ? So amen na sijem o manusha so vodinaja ? Rodaja titula ? But puti spomninela pes deka citirinava  » Man o pare na interesinena man, me mangava te pomozinav mire zaednica », epa ako mangeja te pomozina amare zaednica trebola i promena te pocmina ola prvo amendar, te pridonesina sekoj neshto amendar ko domeni kote isi amen dzandipe, iskustvo thaj expertiza.

Odredena politicka partije akana osetinena opasnost, deka ikljola nevi generacija koja ka vazdela i politicko romani svest, deka na trebola samo te glasine tari dar ili empatija manusheske kova posle kerela buti pire intereseske, kova palo izborija khuvela ko hor sojbe.

Dali dzanena deka odredena Pretsedatelija taro politicka partije lele pozicija sar sovetniko ki vlada samo sar pozicija platake koja voopshto nane ko nisavo interes e zaednicake, a ko interes tani oleske soske lela plata taro 55.268.000 denarija, dali adava tano pridones e zaednicake ili tano cisto egoizam ? Adava achola i zaednica te proceninel, soske asavke manusha keda dikhena opasnost deka lengoro licno interes shaj te perel, keda nekoj avela em nudinela neshto bashi kolektivno interes, tegani ovena agresivna.

Dali amen o Roma sijem bijande so sadisam, dikhaja samo te nashtetina Romeske kova bilo ki savi buti isi le energija, vizija em zelba neshto poshukar te kerel pes.

Dali amare Romane politicka partije kerge nesto e Romane zaednicake ? Apsolutno deka neshto kerge, ama o puchibe tano dali trebola sine povishe te keren othe o odgovor tano « OJA » valjange em shaj sine povishe te keren, adaleja so valjange te kheden hrabrost o egoizam te ciden ki strana em te oven baratelija tari piri koalicija bashi but povishe implementacije taro adava so obecinge le ko izborna kampanje, nashti ola sar Politicka partije kova lenge i zaednnica glasinga akana i krivica te frdena la upra ko poedincija, nevladina organizacije, mediumija ili bilo kova manush so ikljola anglo lende, ola mora te len piro odgovornost ko vasta.

Mukhlem Dekada te nakhel amare vastendar, koja voopshto na sine implementirimi ko korist e zaednicake, achilem adaleja kova od uvek sine i dar taro adala politicka partije te na smijna te vakera amaro mislenje za da te koregirina olen ko pumare greshke, ako tane cache pire zaednicake ko servis onda trebola hrabro te ikljoven em jek puti e zaednicake te vakeren o Pricine soske achili i situacija e Romane zaednicakiri sar soj tani avdije.

Soske ki sekoja cena mangaja e javere Rome te omalovazina te dukhava le te sprecina ole te dzal anglal, te prizdruzina amen oleske ? Soske adava so samo ki javnost afirmirinena le a korkori sijen svesna deka hovavena, kaj mangena te pomozinen em te unapredinen e romane zaednica, ako cache adava mangena le onda mukhen tumare licna komocije so isi tumen sar koaliciona partnerija kola nane ko interes tumare zaednicake, sikaven deka sijen protiv o odluke so anena pes ki drzava, sikaven revolti deka nane adava dovolno so kerela pes e zaednicake, implementirinen o strategija kola so tumen dena len e vladake, ma dozvolinen o Roma samo te achoven ko lill pishime sar termini ROMA.

Kratko ko krajo ka pishinav (soske o roma na mangena referatija te chitinen)

Alo o vreme te smenina amen, tumencar poshukar bizo tumende panda poshukar shaj dzala angle i Romani zaednica.

Link: https://roma-news.com/fenomeni-ego-sadisam-ili-bi-dzandipe?fbclid=IwAR3sYrscu4JgPlGrg-aQukyMEvgK-84VGP0esJiLK1s4YAngSENjN4K-kr4

O nakhlo kurko dikhlem seria importantno aktivitetoa an I Makedonia, sa fokusea an I tema integracia e Romenge. Ko akala aktivitetia sine konektirime thaj ki ministersko konferencia bašo Paščimalo Balkani  e politikenge so si konektirime e Romencar, konsultativno mitingo maškar  Konsil Eurpakro  thaj romane NGO em oficialno starti e Fazake 3 taro proekt Integracia e Romenge. Dopherd o purano – nevo proektiriba e legarutnenge tari Europakiri Romani Fondacia ali ki terensko vizita. Akala aktivitetoa denge aktivitetoa baši situacia e Romencar sar an I Makedonia agjaar thaj buvleste ko regioni.

Ki percepia taro rezultatia akale aktivitetenge sako amender šaj te arakhel pe ko droma so hulavena pe ko riga taro optimizmo, pesimizmo thaj realismo.

Sako scenario dela specifično ilustracia bašo rizika thaj šajdipa  solea arkahel pe I integracia e Romengiri.

O optimistikano scenario dikhel harmonia ko zorikeriba ko kherutne thaj internacioonalno faktoria ki progresia ki integracia e Romenge, odova si sar konkretno progresi, importantno dialog em čačučtni konekcia e hangnacar taro Roma ko kreiriba politike. Numa akaja pink percepcia but droma khvela pe e surovo realiteta taro tereni.

Avere rigatar  pesimistikano scenario salde kašuke dikhela sar institucinalno dendo lafi ačhola phanlo ko konferencisko hale. Akava scenario ikerel  status quo , kote I romani jekhin majodoriga arakhel pe e sistemsko diskriminacijaja, em marginalizacia.

Nekote maškar si  scenario taro realiteto, Akate arakha amen nadžanlipaja jail felerično percepcie taro  džovaplime e romane pučibaske, proektoa dizajnirime taro upre primal tele finansisirme taro generalno direktorati ko buvljaripa e EU (DG NEAR) em reciklaža e purine ideenge em plana tari rig e Eurpakere Romane Fondaciake. Akava scenario reflektirinela  diferencie maškar I retorika thaj I akcia, majbut maškar okola so si ko legaripa em kola so keren olencar buti em ačhona ko sistemsko pučiba.,

But pesimistikane si I notacia kaj e themakere institucie an I Makedonia sar em ko avera thema si impotentno kana kerel pe lafi efikasno faisaleske e romane pučibaske. E Europakiri Komisia thaj Europakoro Konsil trujal so si len šukar nietia  but droma hramosarena dijagnoze thaj terapie greška pacientenge. Ko maškar vakti I Europakiri Romani Fondacia kaskiri misia si ma te ovel marginalizirimi I romani jekhin džala te rodel takati taro  trušale.

O aktiviteta persi kurko angje desave impresie, Majnaglal  Ministeriumi baši socijaln politika an I Makedonia dikhel pe kaj nane len fundamentalno haviba ki funbdamentalno forme em ko si čačutne faktoria  ki romani politika. Akaja diferencia maškar EK, SE thaj I Europakiri Romani Fondacia sikavel sekiracia ok si kompetentno okolenge so den ape politikane džovaplipa so direktno akceptirinen e Romen.

Dujto  o Romane NGO ola panda si fokusirime ko proektoa. I konfuzia maškar  programe, proektoa thaj politike ko nacionalno, lokalno thaj internacionalno nivelo si porblemi so sako drom ovela. Akaja konfuzia člhinavela o efekti tar NGO te šaj keren trampe ko maškar em lungo rok.

Ko agor ikljol simbolično slika tari Europakiri Romani fondacia em  terne tari Avaja savore uravde ko maslinovo green majce. Trujal I simbolika trubul te ovel da fundavne akcie em politike savakteskere efekta. I Avaja nane klar kotar avena em kana ka aven em nane saste jasno so ka ovel kana ka resen. Neko dela kritike kaj but sporo resena, aver vakeren kaj si našavde, jail ka našavgjoven ko lavirinti taro aktivizmi  si li politikano jail civilno. Te vakerav kaj o civilno aktivizmi Hardžingja dži akana 20 berš te paj čhivel romen ko themakere institucie. Akana isi trendi ikljon taro themakere institucie em džan ko internacinalno organizacie . Iklol kaj siem sine naivno kaj  Roma te khuvgje k themakere institucie ka iranen ikultura, em I percepia e themakiri premal  Roma. Numa bibahtake nane baš agjaar.,

Sar konkluzia  persi kurkeskere aktivitetia an I Makedonia angje peja sar fonia  tari galama em improvizacie, sare kosem si motivirime tari fundamentalno eneregia, a odola si finansisko resursia. Te šaj čače kera progresi ki Romani integracia trubul te dža podur taro normalno gestoa thaj tiknevakteskere proekta, Imperativ sit e ikljova ko agor e fundamentalno faktencar tari sistemsko diskriminacia  em te kera buti ko politike so ka zojrakerel I romani jekhin em te len than saste aktivitetia an  saositnipa, Salde tegani ka šaj čačutne te trampina I “khand e lovengiri” hošipaja kaj kama progress thaj respekto.

O autori si Izvršno direktori ko InSoK em kotor taro Netvorko sistemsko faisalenge em tari Nacionalno Romani platforma