Ko 27 Januari 1945 berš , o rusko askeri khuvgja ko kompleks logori Aušvic – Birkenau , kote sine tromalkerde pobuter taro 7.000 logorašia so majbaro numero olendar sine jali nasvale jali merena sine.
Nekobor divesa angleder o SS kergja paše 60.000 phanlen te evakuirinen o logoro em te ukljen ko agjaar anavkerdo “ Marš meripaskoro” treno kote but milje našavgje piro dživdipa. O Generalno sobranie taro Unime Nacie angja rezolucia 60/7 ko 1 Novembro 2005 berš te notirinel le o 27 Januari sar Internacionalno dive ki komemoracia ko lipar e viktimenge ko holokausto , dive so sako berš notirinen o holokausti em oleskere viktimia. 76 berša palo tromalipa e Aušviceske but si impoprtantno te lipara akava divbe taro universalno lekcie taro holokausti em te vazdel pe I barabutni kultura tari memoria.