E europakere Roma avgo drom ka oven prezentirime anglal oficialno Germansko ceremonia ki "memoria e Holokausteske" palo paše efta decenie thaj jekvaš milionia viktimia taro Roma so sine mudarde an o Nacistikane kampia meribaske.
Rom biame an i Holandia Zoni Vajs viktimi an o Romano Holokausto ka kerel lafi anglal e Germaniakoro Bundestago an o štartodi an o beršeskoro tromalipa taro Aušvic tari rig taro SSSR an o 27 januari 1945 berš I Germania notirinela akava dive sar oficialno memorijalno ceremonia e viktimenge an o Holokausti, Berlin so ko jekh ka anvkerel jekh avenia thaj gimnazia e anavencar taro mudarde Roma taro Nacistia.
"Akava si avgo drom kote so i jazia taro Sintia thaj Roma an i Europa si čhivde an o centari e ceremoniake" vakerel o Romani Rose sar membro an o Konsilo e Sinti thaj Roimenge an i Germania "Definitivno" O bundestago vakergja kaj o Vajs si "čače respektirime thaj an o baro" so sine alusardo te kerel lafi vash o "Bisterdo holokausti" - o mudaripa , kote o historičarija vakeren kaj odova numero si maškar 220.000 thaj 500.000 jali 1 milioni Roma an i Europa.
O nacistia mudargje šov milionia Jaudie an i Europa ko vakti e dujto lumiakoro mariba.
O Roma thaj o Sinti konektirime thaj o Jaudie sine dikhle sar rasno inferiorno taro nacistia thaj sistematski sine mudarde ko limitirime geto thaj specialno kampia deportirime thaj mudarde.
An o konc logoria Aushwic thaj Ravensburg ola sine kerde sar medicinakere eksperimentia.
Numa an o West Germania odova genocid na sertificiringje le sa dži ko 1982 berš "I Germania minimizirinel sine o genocid deceniencar" vakerel o Silvio Peritore taro Centralno Konsilo e Sintonge thaj Roma.
O rajo Vajs čhavo taro okova so kergja o instrumento kana sine le salde efta berša ko 1944 berš oleskiri familia sine deportirime an i holandsko diz Zutpen. Ov našlja taro odova atako suportoa taro jekh policjco. Oleskere jeria , i phen thaj o majtikno phral sine mudrde an o Aushvic, a o Vajs ačhilo dživdo našibaja.
Ov palo odova ulo lulugjari an o thagareskiri familia an i Holandia.
I utarlo reono taro Berlin an o Fridrichschein ka ovel drom anavea " Ede thaj Unku" odova si o anav e lilekse havljardo na o 1931 berš so kerel naracia čačutne storiake ko amalipa maškar o čhavo taro germansko bukjarno thaj Sinti džuvli ko vakti e nacistenge. "Unku" si teloanav e Erna Launberger so sine deportirime pe familiaja thaj mudarde an o Aušvic. "Ede thaj Unku" sine namukhle tari rig e nacistenge thaj oleskoro terno autori Grete Vajskof , jaudisko komunisti hramosarel sine telal anav Aleks Veding so našle tari Germania an o 1933 berš.
O gimnazia an o Berlin ka ovel anavkerdi sar o bokseri Johan trolman so sine pendžardo sar "Gypsy" Trolman, so marel pe sine an i lokhi phari kategoria baši titula an i Germania ko 1933 berš . Trujal so ov legargja i viktoria an o odova meči , o nacistia lele i titula soske oleskoro stili sine notirime sar "nagermansko stili" O trolman palo odova sine mudardo an o jekh konc logori.
"O jazie taro Erna Launberger thaj Johan Trolman si jazia e jekvaš milionia Sinti thaj Roma viktimia an o genocidi. Numa nane but diskusie akale bibahtake" vakergja o konsiliari Jan Stoes.
I Gemrania trubvul te kerel Inauguracia taro memorijalo e Romenge thaj Sintia so sine mudrade taro ancistia ko pašipa e Rajhstagoske ko aver periodo akale beršeske.
