O roma arakhena pe ki bilačhi sastipaskiri situacia taro aver nacionalitetoa. O nevebijande čhave Roma o mortaliteti mašjar olende si bašo 1.5 droma majbaro diferencijaja taro makedoniako nacionaliteto ko 2017 berš.
Ko odova berš paše 50% taro meribaskere aktia ko Roma ule angleder te resen 65 berša phuripa, diferencijaja taro 23% ko aver nacionalitetoa, vakeren o asociacie em organizacie.
Aso o organizacie preventivno sastipaskiri protektiva aso reproduktivno sastipa, thaj e čhavengoro em daengoro sastipa si importantno te šaj ovel sasto start ko dživdipa thaj ko lačharipa e saste dizutnenge.
Prekal o aktiviteto taro o NGO ki imunizacia e Romane čhavenge ki komuna Šuto orizari, Delečvo, Vinica thaj Pehčevo o perimetar akceptirime romane čhave tri vakcinacia si taro 2012 berš majuče thaj ko momenti si paše 90%.
„Numa i Romani jekhin taro akala komune panda si len problemia ki prevencia e sastipaskere protektivake ko džuvlengoro reproduktivno sastipa thaj o sastipa e daenge thaj čhavenge. Detektirime problemia so: nanipa akcepcia tari kontrola ko patrinažno medicinakoro personali , na bari sastipaskiri edukacia , na bari akcepcia sistematsko sastipaskere kontrole thaj na akcepcia an i programa skrining ko kancer ko krlo tari matka thaj pukjiba participacia ko personalno ginekologia" vakeren o organizacie.
