O Roma vekoncar dživdinena sine sar nomadoa , migririnen sine ki sasti Europa tari Asia. Odolea so ola ačhavgje piro specifično forma dživdipaske thaj i kultura buteder Roma ačhile avrial taro sasoitnipa kote so sine.
Odolea so ačhile "napendžarde" taro o Gadje kote so avile o Roma but droma sine felerično prezentirime sar "bibaht", "pagansko nacia" thaj "kriminalcoa".
Sar so ule oi bukja o sovetsko reforme sikavgje but popularno mašakr o Roma an o teganitno SSSR kote so milja dobrovolcia sine ki Sovetsko Loli Armia. sar so si Lolo vozduhoplovstvo, Loli artileria. Loli medicinsko ekipa an o frontia thaj Pešadia.
Akava aktiviteto sine motirivirme taro fakti so o Hitler kana alo sar fireri an i germania ko 1933 berš počmingja urgentno politika ko eliminiriba "majtelune rase" , barabutne e Jaudiencar thaj Romencar.
Ko maškar taro 30-to berša sine sterilizirime , palo odova legarde an o konc logoria a o teritorie tari okupacia o fašistia sa bombardiringje.
Kana o germansko askeria atakujngje i teritorija taro SSSR o sovetsko Roma lele i šastra . O roma sine pozicionirime ko odredia registririme ola ko jekh gele thaj ko frontia.
Aso aver percepcie i nacistikani germania mudargja maškar 500.000 tghaj 1 milionia Roma , konektiribaja maškar 200.000 thaj 500.000 Roma taro Sovet Union.
Jekhutno lipar - memrialno centro an i lumia so mule o Roma si an o Berlino.
