An o 1937 berš o Januš sine alusardo sar thagar e Romenge an I Polska em ko stadioni kote sine pherdo manuša ov vakergja: “ Ka bičhavav delegato ko Muslini te vakerel leske te del amen nesavo kotor phuv ko Abisinia te šaj odori dživdinen o Roma., Amare naciake na trubul pobuter te dromarel em vakti sit e agorkerel amaro nomadikano dživdipa. Ko sig vakti amaro represent ka ovel kotor tari Liga e naciengiri”
Akava sine salde jekh kotor taro mangipa te kerel pe them e Romenge ko starti taro XX veko, paše sar okova (S)cionizmo. O duj da grupe sine stalno diskriminirime thaj paldime ki piri them, kerena sine internacionalno konferencie te šaj keren uniba pire naciake, thaj rodena sine avrutno suporto. Ko starti taro XX veko legarel pe sine debata odoleske kote trubul te ovel I them e Romengiri. Ko akti taro (S)cionizmo, nesave hristijansko lideroa kamen sine te keren jaudiengiri them an o Madagaskar, Britansko Gvajana jale em Uganda . Ko jekh sine akti kote o Roma so pakajana sine kaj ka ovel lken piri them numa kote ka ovel odoja them sine putardi sar debata. Šaj te ovel sine em I Abisinia , a nekoo pakjala sine kaj o darhie si tari India , em majšukar te uvel nekote trujal I len Gang. Ko jekh gindinen sine kaj šaj e South Afrika pa em Egipet alo sar alusar, An I Abisinia o Musolini gindinel sine te formirinel Jaudingiri them , em akala duj grupe but droma sine miksujme. Numa an o XX veko o Avgo Lumiakoro maripa kergja bare trampe ki politika primal o Roma . O neve kerde jail neveformirime nacie sar so sine I Polska thaj I Romania, anketirinen teritorie em agjaar lele I kontroola upral o Roma . Kana I Romania anketiringja I teritoria tari Transalvania , deš milja Roma tari austroungarsko kontrola pelel telal I Romansko kntrola em an I romaniakiri them em kergje bare Roomane mitingoa. Odova sine vakti kana iklilo o Jorgos Lazurica kote ulo lidero e Romane plitikake prekal o Generalno Unia e rumunsko Romenge . Prekal oleskere statie thaj hari politikani sabotaža v ulo lideri ko uniba e romane populaciake an I jekh stabilno jekhin. Oleskere keribaja zori kergja pee m oo Internacionalno Kongresi sa e Romengoro kaskiri resarin sine te kerel unime thaj stabilno Romani nacia.
