Култура

Од 01.04. 2024 стартува 22-то издание на Интернациналниот ромски филмски фестивал „Златно тркало 2024„

Како и секоја година така и оваа се одржува престижната културна филмска манифестација „Златно Тркало„ Овој пат тоа се тркала по 22-ри пат во организација на СП БТР.

Фестивалот својата активност ја започна уште во месец март во сорабтка со неколку основни училишта и организираше работилници со најмладите во насока на љубов кон филмската уметност, и реализација на еднминутни видеа, кои ќе бидат прикажани за време на свечениот церемонијал на доделување на овгодишните награди за најуспешните филмски стварувања со ромска тематика или пак од ромски автори.

Свечениот момент на доделување на награди ќе биде на 4 Април во МКЦ Кино Фросина со почеток од 18 часот исто така богата филмско музичка програма.

Инаку за наградите оваа година во конкуренција се 12 филмови од 9 држави.

Филмовите се на репертоар на филмската програма од 01 април до 04 Април во Кинотека на Македонија.

А во рамките на активностите исто така во Кинотека на Р.С.Македонија ќе има Ревија на филмови на СП БТР Продукција и сорабтниците

„Атомската мравка„ Ал САТ Продукција
„Пожарникарот Муци„ – Студио 7
„Локални Херои – Светски таленти„ СП БТР
„Живот на крстопат„ – СП БТР
„Небо Точак Земја„ – СП БТР

Започна светиот месец Рамазан

Денеска за муслиманите започна месецот Рамазан, во кој верниците од исламска вероисповед низ светот постат во текот на дневните часови. Постот завршува со Бајрам.

Рамазан е месец на прочистување на духот, умот и телото во кој муслиманите се откажуваат од храна, пијалак и други телесни задоволства, не прават неморални дела и избегнуваат гнев.

Целта е да се излезе од Рамазан подобар, поздрав, со простени гревови.Првиот ден на постот е во понеделник на 11 март, а последниот на 9 април.

Секоја година, Рамазан започнува 10 до 12 дена порано бидејќи исламскиот календар е всушност лунарен хиџри календар каде месеците имаат 29 или 30 дена.

По повод Рамазан повеќето поглавари од Исламската верска заедница упатија порака до верниците во која укажува дека со постот верникот во практика ја потврдува поврзаноста со својот Создател, ја подигнува свеста за доброто, мирот, солидарноста, грижата за човекот и ја реформира неговата личност, подготвувајќи го секогаш да биде во служба на доброто.

Актерката – натуршчик Љубица Аџовиќ гатала на карти за да си ги прехрани 9-те деца. Средбата со Емир Кустурица и го смени животот!

Љубица Аџовиќ е актерка која ја гледавме во продукциите „Дом за бесење“ и „Црна мачка, бел мачор“, во режија на Емир Кустурица. Познатиот режисер изјавил дека за него снимањето со Љубица било „највозбудливото искуство во нејзината кариера“, а многумина не знаат дека таа била натуршчик и дека била избрана да глуми во филмот гатајќи.

Ромка во која Кустурица виде „добар потенцијал за глума“, ја играше улогата на Баба Кадија во филмот „Дом за бесење“. Кустурица ја пронашол Љубица во ромска куќа во малиот град Заоград, недалеку од Сутоморе. Беше фасциниран од нејзиниот природен талент и харизма, го лансираше во светот на филмот, а таа му беше благодарна за тоа.

Нејзиниот талент беше толку автентичен што многумина ја гледаа како вистински професионалец. Љубица доби награда за улогата на Канскиот филмски фестивал во 1992 година. По овој успех, Љубица повторно се појави во филмот на Кустурица „Црна мачка, бел мачор“. Во тој проект таа ја нарече Бранка Катиќ, колешка со која работеше, „вистинска внука“. Иако подоцна и биле понудени улоги во Германија, таа ги одбила бидејќи сакала да работи само со Кустурица. И покрај успехот во светот на филмот, Љубица Аџовиќ реши да се врати на својата претходна професија - читање богатство од карти на плажата во Сутоморе.

Имала девет деца, а никогаш не успеала да го дознае точниот број на внуци и правнуци. Кога ја прашале зошто гледа карти, таа рекла „да ги нахрани сите деца„.

Родена е во Скопје, а живеела во Бар. Кон крајот на животот останала подолго во Франција и Шведска. Недолго по нејзиното враќање во Црна Гора во 2006 година, таа почина по кратко боледување на 82-годишна возраст.

Емир Кустурица, кој беше близок соработник и пријател на Љубица Аџовиќ, изрази длабоко жалење за нејзината смрт. „Таа беше талент кој ретко се раѓа. Сакав да работам со Љубица. Подарокот беше незаборавно задоволство и искуство за мене како режисер. Жалам за нејзината смрт“, рече тој за Љубица.

Link: https://mondo.rs/Zabava/Film/a1881410/Ljubica-Adzovic-iz-filma-Dom-za-vesanje-biografija.html?fbclid=IwAR2XltXob_ipHG2xBBxuu0yX_Ws15OsLPmcv8It0sIiKt_to94-gthLID-c

Youtube:

14 години од смртта на првиот автор на ромската граматика во Македонија - Шаип Јусуф

На 30 јануари се навршуваат 14 години од смртта на основоположникот на ромскиот јазик во Македонија професорот Шаип Јусуф. Тој починал во Скопје во 2010 година.

Шаип Јусуф е роден во 1933. Тој студирал на Универзитетот во Белград за да стане професор по физичка култура. Шаип Јусуф беше еден од организаторите на Првиот Конгрес на Ромите, одржана во Лондон во 1971 година, и беше водечки член на ИРУ. Шаип Јусуф е автор на првата ромска граматика во Македонија. Тој ракописот за оваа граматика го завршил во 1973 година, додека заедно со Круме Кепески, граматика на росмки јазик, бил објавен дури во 1980 година во издание од 3.000 примероци од издавачката куќа „Наша книга“ во Скопје.

Позначајни дела во неговата богата историја се и „Amen siam e Titoskere, o Tito si amaro“– „Ние сме Титови, Тито е наш“ во 1978 година во српско – хрватско издание од Драго Здуниќ. За неговото дело и сето она што го сторил, денес во општината Шуто Оризари го носи името на средното училиште.