I politikani participacia e Romenge sine la importantno datumia so angja trampe an i percepcia e Romenge taro aver nacie.
Saste si pendžarde kaj 1971 berš thaj o Jekh Romano Kongreso an o London si jekh taro majimportantno datumia e Romane politikane participaciake.
Numa isi aver da momentia so sine importantno angleder te ikerel pe o Jekhto romano Kongreso. Dži akana sar participientia akale organizaciake džala majodorig i Internacionalno Romani Unia -IRU so ko piro agorutno Kongreso kerdo an o mart 2016 berš ko Skopje, Makedonia kote sar prezudento sine alusardo o Zoran Dimov. Numa liparibaske si thaj aver datumia:
Ko maškar e XIX vekoske kana o Romano aktiviteto kergja i Romania te tromarel thaj činavel o Kanoni robonge o Roma an i Romania so gejnela sine paše 200.000 Romi.
Ko jekh ko agor e XIX veko ikljon pobuter Romane aktivitetia an i konekcia e manušikane niamenge , diskriminacia thaj avera. Odola Romane aktivitetia notirime si an i Germania, Italia,Špania, Rusia, Ungaria, Britania thaj Bugaria. Pali Oktomvrisko revolucia ( 1921-1922) kana ikljona neve "Romane Unie" an i Rusia . Majuči forma tari organizacia e "Romane Unienge" ko odola centria si praktikujme gazete, emisie an i romani čhib, lila, kulturakere aktivitetia thaj avera.
An o 1973 berš an i Makedonia andi si i avgo radio emisia an i romani čhib. An o 1975 berš ko Europakoro Konsilo o ministersko konsili angja pozitivno decizia an i konekcia e nomadencar. An o 1977 berš an o UN apkceptirime si i Rezolucia e protektiva e Romenge an i lumia.
An o 1979 berš an i Ungaria si formirime Nacionalno Romano Konsilo. Ko jekh an o UN o IEU si membri thaj registririme sar NGO an o Social ekonomsko Konsilo. An o 1984 berš an i India - Čandigar ikergja pe o festivali "Indira Gandi - bisterde indiakere čhave" . Ko jekh e Europakoro Paralemnti akceptiringja i rezolucia bašo suporto e Romenge.
